Terug naar Inhoud
Afkortingen en definities
Zie ook
Voordat u begint Opbouw in tabbladen Basisgegevens Invoer geometrisch dwarsprofiel
Materialen Kosten en onderhoud Overige aspecten en
nationaal pakket duurzaam bouwen
Weging Resultaten kort
Resultaten detail Analyse gebruikte weegset NP DuBo GWW
Waardering van LNC-aspecten Landschapswaarden Natuurwaarden Cultuurhistorische waarden
Voor landschappelijke, natuur- en cultuurhistorische waarden kunt u onder dit kopje voor de constructie als geheel aangeven welke veranderingen er ten opzichte van de uitgangssituatie optreden. Door te dubbelklikken met de muis zet U een kruisje ('x') in de kolom die van toepassing is: van '--' (sterk verslechterd) tot '++' (sterk verbeterd). |
Bij
de invoer van de LNC-gegevens kan gebruik worden gemaakt van de 'Handreiking
inventarisatie en waardering LNC-aspecten - een methode voor beschrijving van
en betekenistoekenning van LNC-aspecten' (TAW, 1994), waarin meer
achtergrondinformatie wordt gegeven over de beschrijving, inventarisatie en
waardering van LNC-aspecten bij een ontwerp. Een korte toelichting per
criterium treft u hieronder bij “Betekenistoekenning”. |
Aangeraden wordt om de
waardering van de LNC-aspecten bij alle ontwerpvarianten door één persoon te
laten plaatsvinden, liefst een LNC-deskundige. |
Verschillende
personen waarderen bepaalde aspecten meestal verschillend; dit kan er toe
leiden dat beoordelingsverschillen tussen ontwerpvarianten slechts worden
veroorzaakt door waarderingsverschillen van de verschillende personen. Zie
ook Waardering van LNC-aspecten |
Natuurwaarden Cultuurhistorische waarden LNC algemeen
Er is een nauwe verwevenheid tussen de waarneming en de
waardering van landschappen. Niet-zichtbare zaken worden moeilijk gewaardeerd.
Voor waardering moeten aan kenmerken parameters worden gekoppeld. Bij landschap
zijn de parameters samenhang en afleesbaarheid te gebruiken. Belang en
hiërarchie van kenmerken hangen af van landschapstype en achtergrond en doel
van de waarnemer. Te hanteren kenmerken:
·
samenhang tussen waarneembare elementen en patronen:
-
landschapselementen en -patronen passen bij elkaar ŕ positief
-
niet-passende elementen en patronen ŕ
verstoring ŕ negatief
·
samenhang tussen vorm en functie
-
maatschappelijk aspect: aard en intensiteit van het
grondgebruik en de inrichting van het landschap: ‘wat er gedaan wordt’, nut en
bruikbaarheid
-
persoonlijk aspect: mogelijkheden voor eigen
activiteiten: ‘wat kan er gedaan worden’ (verschil tussen natuurliefhebbers,
recreanten en bewoners)
·
afleesbaarheid van het natuurlijk systeem
-
waarneembare verhoudingen tussen de abiotische en
biotische elementen enerzijds en antropogene elementen anderzijds
-
gegroeide landschappen, organisch geheel ŕ positief
·
afleesbaarheid van de ontwikkelingsgeschiedenis
-
mate waarin het ontwikkelingsproces nog is af te lezen
uit ruimtelijke opbouw, landschapspatroon en aanwezigheid van bijzondere
elementen (van vroegere occupatie)
·
visuele samenhang
-
grootte en vorm van de ruimte
-
verticale geleding (hoogteverschillen)
-
horizontale geleding (ruimtelijk patroon)
Landschapswaarden Cultuurhistorische waarden LNC algemeen
Parameters van natuur worden ontleend aan het
ecosysteemniveau en het soortniveau. Van belang zijn de volgende parameters:
·
kenmerkendheid
-
mate waarin soorten en ecosystemen zijn verbonden aan
de dijk en omgeving
·
zeldzaamheid
-
presentie (lokaal, regionaal, nationaal etc.)
-
mate van achteruitgang
-
bedreiging voor ecosystemen en voor soorten
·
diversiteit
-
aantal soorten per ecologisch homogeen oppervlak aan
of langs de dijk (gradiëntsituaties)
-
aantal ecosysteemtypen per traject
·
kansrijkheid
-
mate waarin kansen aanwezig zijn voor het vestigen en
voortbestaan van levensgemeenschappen en soorten
-
het actuele en toekomstige dijkbeheer (beheerstype en
onderhoudsvorm)
-
het aangrenzend grondgebruik (natuur, agrarisch,
infrastructuur, recreatie, bebouwing, relatienotagebied)
·
vervangbaarheid
-
de tijd die nodig is om vestiging van soorten en
ecosystemen mogelijk te maken
-
mate waarin abiotische bestaansvoorwaarden nog
beschikbaar zijn (kwel, bodem etc.)
Landschapswaarden Natuurwaarden LNC algemeen
De cultuurhistorische betekenis van het onroerend erfgoed
kan worden verdeeld naar:
·
archeologie
·
historische geografie
·
bouw- en kunsthistorie
·
geschiedenis van de plek
Elk van deze aspecten heeft een wetenschappelijke en
educatieve waarde en speelt een rol in het bewustzijn (cultureel geheugen) van
een cultureel gebonden groep. Elk aspect op zich kan randvoorwaardenstellend
zijn voor een plan. De volgende parameters zijn van belang:
·
zeldzaamheid
-
mate van zeldzaamheid van het element (regionaal,
nationaal etc.)
·
authenticiteit
-
mate waarin het materiaal waaruit het element is
opgebouwd bewaard is gebleven
-
mate waarin het concept of de functie bewaard is
gebleven
-
laat het element een eenheid zien of sporen toont van
zijn ontwikkeling
·
samenhang
-
mate waarin het element een onderdeel vormt van een
grotere eenheid
-
mate waarin het element de samenhang begrijpelijk
maakt
·
kenmerkendheid
-
mate waarin het element gebonden is aan en daardoor
kenmerkend is voor het gebied
·
symboliek
-
mate waarin het element verwijst naar een gebeurtenis
of proces in de geschiedenis van een gemeenschap (lokaal, nationaal, etc.)
Aan de geďnventariseerde kenmerken van landschap,
natuur en cultuurhistorie moeten, om tot waardering te komen, parameters worden
toegekend. Daartoe moet worden gekeken naar wetten, beleidsuitspraken, lijsten
met beschermde soorten, natuurgebieden, EHS, landschappen en cultuurmonumenten.
Aan beschermde dorpsgezichten, beschermde en bedreigde rode-lijstsoorten,
cultuurhistorische monumenten is door politieke besluitvorming al een waarde
toegekend. Meestal zijn dit soort waarden al binnen een MER meegenomen. In dat
geval hoeft er alleen nog te worden
gekeken naar de nog niet-geautoriseerde waarden.
Waardering van LNC-aspecten is subjectief maar nodig, want
met het waarderen kunnen knelpunten worden aangewezen. Functies als wonen,
industrie, verkeer, landbouw en recreatie kunnen worden uitgedrukt in marktwaarde.
Zo eenvoudig ligt het niet bij LNC-aspecten.
Het benoemen van LNC-waarden gebeurt volgens het model van
de politieke besluitvorming, door een adviesgroep. Daarin kunnen vertegenwoordigers
van natuur- en milieuorganisaties, genootschappen, overheidsdiensten,
onderzoeksinstellingen, belangengroeperingen en politieke partijen zitten;
het bevoegde gezag ziet toe op een correcte samenstelling. In deze adviesgroep
moet onder een onafhankelijk voorzitterschap consensus worden bereikt over de
LNC-waarden; knelpunten moeten boven tafel komen. Bij ontbrekende consensus
hakt het bevoegde gezag de knoop door.