Terug naar Inhoud
Afkortingen en definities

Zie ook
Voordat u begint Opbouw in tabbladen Basisgegevens Invoer geometrisch dwarsprofiel
Materialen Kosten en onderhoud Overige aspecten en nationaal pakket duurzaam bouwen
Weging Resultaten kort Resultaten detail Analyse gebruikte weegset NP DuBo GWW

LNC

Waardering van LNC-aspecten Landschapswaarden Natuurwaarden Cultuurhistorische waarden

 

Voor landschappelijke, natuur- en cultuurhistorische waarden kunt u onder dit kopje voor de constructie als geheel aangeven welke veranderingen er ten opzichte van de uitgangssituatie optreden. Door te dubbelklikken met de muis zet U een kruisje ('x') in de kolom die van toepassing is: van '--' (sterk verslechterd) tot '++' (sterk verbeterd).

Bij de invoer van de LNC-gegevens kan gebruik worden gemaakt van de 'Handreiking inventarisatie en waardering LNC-aspecten - een methode voor beschrijving van en betekenistoekenning van LNC-aspecten' (TAW, 1994), waarin meer achtergrondinformatie wordt gegeven over de beschrijving, inventarisatie en waardering van LNC-aspecten bij een ontwerp. Een korte toelichting per criterium treft u hieronder bij “Betekenistoekenning”.

Aangeraden wordt om de waardering van de LNC-aspecten bij alle ontwerpvarianten door één persoon te laten plaatsvinden, liefst een LNC-deskundige.

 

Verschillende personen waarderen bepaalde aspecten meestal verschillend; dit kan er toe leiden dat beoordelingsverschillen tussen ontwerpvarianten slechts worden veroorzaakt door waarderingsverschillen van de verschillende personen. Zie ook Waardering van LNC-aspecten

 

 

Betekenistoekenning aan de LNC-aspecten

 

 

LANDSCHAP

Natuurwaarden Cultuurhistorische waarden LNC algemeen

Er is een nauwe verwevenheid tussen de waarneming en de waardering van landschappen. Niet-zichtbare zaken worden moeilijk gewaardeerd. Voor waardering moeten aan kenmerken parameters worden gekoppeld. Bij landschap zijn de parameters samenhang en afleesbaarheid te gebruiken. Belang en hiërarchie van kenmerken hangen af van landschapstype en achtergrond en doel van de waarnemer. Te hanteren kenmerken:

 

·                     samenhang tussen waarneembare elementen en patronen:

-                    landschapselementen en -patronen passen bij elkaar ŕ positief

-                    niet-passende elementen en patronen ŕ verstoring ŕ negatief

·                    samenhang tussen vorm en functie

-                    maatschappelijk aspect: aard en intensiteit van het grondgebruik en de inrichting van het landschap: ‘wat er gedaan wordt’, nut en bruikbaarheid

-                    persoonlijk aspect: mogelijkheden voor eigen activiteiten: ‘wat kan er gedaan worden’ (verschil tussen natuurliefhebbers, recreanten en bewoners)

·                    afleesbaarheid van het natuurlijk systeem

-                    waarneembare verhoudingen tussen de abiotische en biotische elementen enerzijds en antropogene elementen anderzijds

-                    gegroeide landschappen, organisch geheel ŕ positief

·                    afleesbaarheid van de ontwikkelingsgeschiedenis

-                    mate waarin het ontwikkelingsproces nog is af te lezen uit ruimtelijke opbouw, landschapspatroon en aanwezigheid van bijzondere elementen (van vroegere occupatie)

·                    visuele samenhang

-                    grootte en vorm van de ruimte

-                    verticale geleding (hoogteverschillen)

-                    horizontale geleding (ruimtelijk patroon)

 

NATUUR

Landschapswaarden Cultuurhistorische waarden LNC algemeen

Parameters van natuur worden ontleend aan het ecosysteemniveau en het soortniveau. Van belang zijn de volgende parameters:

 

·                    kenmerkendheid

-                    mate waarin soorten en ecosystemen zijn verbonden aan de dijk en omgeving

·                    zeldzaamheid

-                    presentie (lokaal, regionaal, nationaal etc.)

-                    mate van achteruitgang

-                    bedreiging voor ecosystemen en voor soorten

·                    diversiteit

-                    aantal soorten per ecologisch homogeen oppervlak aan of langs de dijk (gradiëntsituaties)

-                    aantal ecosysteemtypen per traject

·                    kansrijkheid

-                    mate waarin kansen aanwezig zijn voor het vestigen en voortbestaan van levensgemeenschappen en soorten

-                    het actuele en toekomstige dijkbeheer (beheerstype en onderhoudsvorm)

-                    het aangrenzend grondgebruik (natuur, agrarisch, infrastructuur, recreatie, bebouwing, relatienotagebied)

·                    vervangbaarheid

-                    de tijd die nodig is om vestiging van soorten en ecosystemen mogelijk te maken

-                    mate waarin abiotische bestaansvoorwaarden nog beschikbaar zijn (kwel, bodem etc.)

 


CULTUURHISTORIE

Landschapswaarden Natuurwaarden LNC algemeen

De cultuurhistorische betekenis van het onroerend erfgoed kan worden verdeeld naar:

·                     archeologie

·                     historische geografie

·                     bouw- en kunsthistorie

·                     geschiedenis van de plek

Elk van deze aspecten heeft een wetenschappelijke en educatieve waarde en speelt een rol in het bewustzijn (cultureel geheugen) van een cultureel gebonden groep. Elk aspect op zich kan randvoorwaardenstellend zijn voor een plan. De volgende parameters zijn van belang:

 

·                    zeldzaamheid

-                    mate van zeldzaamheid van het element (regionaal, nationaal etc.)

·                    authenticiteit

-                    mate waarin het materiaal waaruit het element is opgebouwd bewaard is gebleven

-                    mate waarin het concept of de functie bewaard is gebleven

-                    laat het element een eenheid zien of sporen toont van zijn ontwikkeling

·                    samenhang

-                    mate waarin het element een onderdeel vormt van een grotere eenheid

-                    mate waarin het element de samenhang begrijpelijk maakt

·                    kenmerkendheid

-                    mate waarin het element gebonden is aan en daardoor kenmerkend is voor het gebied

·                    symboliek

-                    mate waarin het element verwijst naar een gebeurtenis of proces in de geschiedenis van een gemeenschap (lokaal, nationaal, etc.)

 

Bepaling van de waarde

Aan de geďnventariseerde kenmerken van landschap, natuur en cultuurhistorie moeten, om tot waardering te komen, parameters worden toegekend. Daartoe moet worden gekeken naar wetten, beleids­uitspraken, lijsten met beschermde soorten, natuurgebieden, EHS, landschap­pen en cultuur­monumenten. Aan beschermde dorpsgezichten, beschermde en bedreigde rode-lijstsoorten, cultuur­historische monu­menten is door politieke besluitvorming al een waarde toegekend. Meestal zijn dit soort waarden al binnen een MER meegenomen. In dat geval hoeft  er alleen nog te worden gekeken naar de nog niet-geautori­seerde waarden.

Waardering van LNC-aspecten is subjectief maar nodig, want met het waarderen kunnen knelpunten worden aangewezen. Functies als wonen, industrie, verkeer, landbouw en recreatie kunnen worden uitgedrukt in markt­waarde. Zo eenvoudig ligt het niet bij LNC-aspecten.

Het benoemen van LNC-waarden gebeurt volgens het model van de politieke besluitvorming, door een adviesgroep. Daarin kunnen vertegen­woor­di­gers van natuur- en milieuorganisaties, genoot­schappen, overheidsdiensten, onderzoeks­instel­lingen, belangengroeperingen en politieke partijen zitten; het bevoegde gezag ziet toe op een correcte samenstelling. In deze adviesgroep moet onder een onafhankelijk voorzitterschap consensus worden bereikt over de LNC-waarden; knelpunten moeten boven tafel komen. Bij ontbrekende consensus hakt het bevoegde gezag de knoop door.