Terug naar Inhoud
Afkortingen en
definities
Zie ook
Achtergrond Doel Gebruikers
Toepasbaarheid en
werkwijzen Beoordelingsaspecten
Verantwoordelijkheid
en benodigde deskundigheid Beoordelingsmethode
Belang van weging
Weging van criteria roept
nogal eens weerstand op. Het subjectieve karakter ervan wordt dan gebruikt als
argument tegen iedere vorm van weging. Er vindt echter altijd een weging
plaats. Weging zonder weegfactoren is een weging met alle weegfactoren gelijk aan
1.
Voor de LCA beoordeling is
er in het keuzemodel een aantal standaard weegsets opgenomen. Voor de
beoordeling van LNC-waarden en overige aspecten moet
altijd een eigen weegset ingevoerd worden. Ook voor de LCA-beoordeling
is dit echter mogelijk.
De vergelijking van
verschillende constructies levert bij verschillende weegsets niet altijd een
eenduidige voorkeur op voor één ontwerpvariant. Het eindoordeel hangt af van
het gewicht dat men geeft aan de afzonderlijke criteria. Er bestaat geen
methode om aan te geven wat ‘beter’ en wat ‘slechter’ is. De afwegingen zijn
normatief. De samenleving bepaalt de manier waarop wij omgaan met het milieu en
LNC-waarden. Twintig jaar geleden werden andere
accenten gelegd dan nu. Ook over twintig jaar zullen weer andere accenten
worden gelegd. De afweging tussen verschillende criteria is dus niet objectief
uit te rekenen. Dat geldt voor elke afweging die plaatsvindt, zowel voor de
beoordeling van LCA-criteria, LNC-waarden
en overige aspecten in het model als voor de eventuele multicriteria-analyse
waarin u de eindresultaten op de voornoemde onderdelen met elkaar vergelijkt om
tot een eindoordeel te komen tussen de verschillende ontwerpvarianten.
Er rollen uit de
verschillende beoordelingen dus geen absolute resultaten. Het keuzemodel is dan
ook geen beslismodel, het is zuiver en alleen bedoelt als beslisondersteunend
instrument.
Omdat er bij verschillende
wegingen verschillende resultaten kunnen ontstaan lijkt een dergelijke afweging
van criteria wellicht nutteloos. De kracht van een wegingsmethode
ligt echter vooral in het feit dat de gebruiker gedwongen wordt om de keuzes en
de wegingen expliciet te maken.
Juist omdat er nooit sprake
is van één beste weging is het verstandig om de beoordeling van de
verschillende criteria met meerdere weegsets uit te voeren. Door de
verschillende resultaten met elkaar te vergelijken ontstaat er zicht op de mate
waarin het eindresultaat afhankelijk is van de gehanteerde weegset. Soms treedt
er nauwelijks of slechts in beperkte mate verschil op
bij beoordelingen met verschillende weegsets. Er kan dan geconcludeerd worden
dat de weging met de geselecteerde weegsets nauwelijks van invloed is op het
eindresultaat. De verschillen in standpunten over hoe de verschillende
onderdelen te wegen zijn dan niet van belang.
Een wegingsdriehoek
is een hulpmiddel bij de beoordeling van verschillende wegingen. De wegingsdriehoek geeft automatische een gevoeligheidsanalyse
van de gebruikte weging op het eindresultaat. De werking van een wegingsdriehoek wordt uitgelegd in: Analyse gebruikte
weegset
Ook het uitvoeren van een gevoeligheids- en/of zwaartepuntanalyse kan bij de
beoordeling nadere informatie verschaffen over de belangrijkste variabelen.